Toscana.
Toscane is de bekendste regio uit centraal Italië. Wat betreft grootte staat de regio op de vijfde plaats, na Sicilië, Piemonte, Sardinië en Lombardije. Toscane heeft dankzij haar unieke artistieke erfgoed een enorme toeristische aantrek. Firenze, Siena, Lucca en Pisa zijn prachtige openluchtmusea.
In het zuiden van het huidige Toscane ligt de bakermat van de Etrusken. Hun cultuur was de eerste grote beschaving op het Italisch schiereiland en zij vormden een van de hoogst ontwikkelde volken van de oudheid. De Romeinen dankten hun schrift, cultuur en godsdienst voor een groot deel aan de Etrusken. Toscane was de regio waarin de Italiaanse renaissance in de 14e eeuw wortel schoot en in 15e en 16e eeuw tot de grootste hoogten steeg. Voor velen is Toscane de quintessense van Italië; glooiende heuvels, cipressen, grote landerijen, cultuur en gastronomie. Samen met Piemonte is Toscane één van de vaandeldragers van uitmuntende Italiaanse wijnen. Slechts één wijn en één druivenras definieert Toscane volledig: de Chianti gemaakt van de Sangiovese-druif. Sangiovese, sanguis Jovi's ofwel bloed van Jupiter zorgt op haar eentje voor 66% van de aanplant.
Weetjes over Toscana.
Hoofdstad: Firenze.
Provincies: Arezzo, Firenze, Grosseto, Livorno, Lucca, Massa-Carrara, Pisa, Pistoia, Prato en Siena.
Grootte: Vijfde grootste van de twintig Italiaanse regio's.
Bevolkingsdichtheid: Negende dichtstbevolkte regio van de twintig Italiaanse regio's.
Toscana, de regio van Italië waar iedereen die er al geweest is of nog niet geweest is, bij wegdroomt. Het is samen met het noordwesten van Lazio het gebied waar de beschaving van de Etrusken tot bloei kwam. Toscane is ook de regio waarin de Italiaanse renaissance van de 14e tot de 16e eeuw tot de grootste hoogten steeg. Onder de familie de’ Medici met kunstenaars als Dante Alighieri, Petrarca, Boccaccio en politici als Machiavelli maakte het Groothertogdom Toscane een echte bloeitijd door. Het unieke artistieke erfgoed van deze regio bestaat uit literatuur, architectuur, schilderkunst en beeldhouwkunst, en is in tientallen befaamde musea verzameld, zoals in de Uffizi in Florence.
Naast kunst en cultuur wordt de wijnbouw in Toscana van hoogstaand niveau beschouwd. De Chianti-wijnen hebben de hele wereld veroverd met als absoluut icoon de Brunello di Montalcino.
Bekende Italianen uit de oude en recente geschiedenis die afkomstig zijn van Toscane; de uitvinder Leonardo da Vinci, de dichter Petrarca, de componist Giacomo Puccini, de familie de’ Medici en de politicus Machiavelli, de jammerlijk nooit officieel erkende uitvinder van de telefoon Antonio Meucci en de wiskundige Leonardo van PIsa beter bekend als Fibonacci.
Wijnbouw in Toscane.
Hieronder krijg je een overzicht van de DOCG- (11), DOC- (39) en IGT- (6) gebieden in Toscane. Toscane heeft na Piemonte de tweede meeste DOC-gebieden (41). Hieronder zijn de wijngebieden opgesplitst in twee delen. Het klassieke hart van Toscane en de satellietgebieden daar rond.
D.O.C.G. „Il cuore antico” (6)
1. Brunello di Montalcino
2. Carmignano
3. Chianti
4. Chianti Classico
5. Vernaccia di San Gimignano
6. Vino Nobile di Montepulciano
D.O.C. „Il cuore antico” (14)
7. Bianco dell’Empolese
8. Barco Reale di Carmignano
9. Colli dell’Etruria Centrale
10. Moscadello di Montalcino
11. Orcia
12. Pomino
13. Rosso di Montalcino
14. Rosso di Montepulciano
15. San Gimignano
16. Sant’Antimo
17. Val d’Arbia
18. Vin Santo del Chianti
19. Vin Santo del Chianti Classico
20. Vin Santo di Montepulciano
D.O.C.G. „L’altra Toscana” (5)
15. Morellino di Scansano
25. Elba Aleatico Passito
26. Montecucco Sangiovese
29. Val di Cornia Rosso
30. Suvereto
D.O.C. „L’altra Toscana” (25)
1. Ansonica Costa dell’Argentario
2. Valdinievole
3. Bianco di Pitigliano
4. San Torpè
5. Bolgheri of Bolgheri Sassicaia
6. Candia dei Colli Apuani
7. Capalbio
8. Colli di Luni
9. Colline Lucchesi
10. Cortona
11. Montecarlo
12. Montecucco
13. Monteregio di Massa Marittima
14. Montescudaio
16. Parrina
17. Sovana
18. Valdichiana
19. Val di Cornia
20. Elba
21. Val d’Arno di Sopra
22. Terratico di Bibbona
23. Terre di Casole
24. Grance Senesi
27. Maremma Toscana
28. Terre di Pisa
IGT (6)
Alta Valle della Greve
Colli della Toscana Centrale
Costa Toscana
Montecastelli
Toscana of Toscano
Val di Magra
Totale wijnproductie per jaar : 230 miljoen liter.
Rode of Roséwijn : 184 miljoen liter.
Witte wijn : 46 miljoen liter.
Aandeel in de wijnbouw van Italië : 6 %.
Oppervlakte aan wijngaarden: 60.000 hectare.
(Bron: Istat 2013)
Toscane is het gebied van de Sangiovese-wijnen in alle stijlen en zowel in mono-variëteiten als blends. De Sangiovese druif is de ruggegraat van beroemde wijnen zoals de Brunello di Montalcino en de Vino Nobile di Montepulciano. Baron Ricasoli heeft in de 19de eeuw strenge regels voor het maken van Chianti-wijnen opgesteld, het begin van de opmars van kwaliteitswijnen op basis van de Sangiovese. Chianti-wijnen zorgen voor een kwart van de volledige wijnproductie in Toscane.
Chianti wordt gemaakt in acht zones rond de Chianti Classico. Deze gebiden bestaan uit een heuvelachtig landschap en verschillende samenstelling van terrein. Het resultaat is een breed spectrum aan stijlen en smaken die deze wijnen kunnen opleveren. De grootste hoeveelheid wijnen zijn fris en bedoeld om in hun jeugd van te genieten. De houtgelagerde en complexe varainten kunnen tot zeer indrukwekkende wijnen evolueren. De Classico regio wordt beschouwd als de beste en heeft als typisch symbool de zwarte haan, „il gallo nero”.
De Brunello di Montalcino heeft een bijzondere roem. Deze DOCG zone, ten zuiden van Siena, is de plek waar een kloon van de Sangiovese zeer complexe wijnen oplevert, na een zeer lange houtlagering. De Rosso di Montalcino is een jongere variant. Vino Nobile di Montepulciano wordt gemaakt van een andere kloon van de Sangiovese, de Prugnolo Gentile. Net zoals voor de Brunello is een Rosso di Montepulciano een jongere, meer toegankelijke versie.
Interessante alternatieven voor de klassieke herkomstgebieden zijn wijnen uit de Bolgheri, Morellino di Scansano, Val di Cornia, Montecucco en Monteregio di Massa Marittima.
In de kustgebieden is de witte Vermentino in staat om zeer goede witte wijnen op te leveren. Een andere bekende witte wijn is de Vernaccia di San Gimignano.
Vin Santo heeft natuurlijk ook een heel aparte status. Meestal gemaakt van Malvasia en Trebbiano.